Psychologia.XMC.PL
Procesy Poznawcze Postrzeganie Myślenie Personality
- wyłączniki livolo
- dane techniczne do kompletu należy dokupić mechanizm wyłącznika livolo pojedynczy podwójny szkło hartowane livolo-wylaczniki.pl
|
*** Psychopatia ***
Mimo różnic istniejÄ…cych w poglÄ…dach na psychopatiÄ™ miÄ™dzy poszczególnymi autorami, panuje jednak prawie ogólna zgoda, że psychopaci nie sÄ… w caÅ‚ej peÅ‚ni normalni psychicznie. Istnieje również prawie ogólny poglÄ…d, że nie sÄ… oni chorzy psychicznie, a wykazujÄ… jedynie pewien defekt psychiczny, kalectwo, które z reguÅ‚y jednak nie upoÅ›ledza ich inteligencji, chociaż niekiedy może być ona obniżona. Defekt ten nie jest przy tym spowodowany możliwymi obecnie do stwierdzenia zmianami organicznymi mózgu. MówiÄ…c o psychopatiach czÄ™sto używa siÄ™ okreÅ›lenia “osobowoÅ›ci psychopatyczne”. Ma to na celu zaakceptowanie, że istniejÄ…ce u psychopatów anomalie dotyczÄ… zorganizowanej struktury cech indywidualnych i sposobów zachowania, które decydujÄ… o specyficznych sposobach przystosowania siÄ™ do Å›rodowiska spoÅ‚ecznego, a Å›ciÅ›lej życia spoÅ‚ecznego. PoÅ‚ożenie nacisku na osobowość i tym samym wiÄ™c na przystosowanie do życia spoÅ‚ecznego, ma szczególne znaczenie, ponieważ tym co najbardziej rzuca siÄ™ w oczy u psychopatów, jest wÅ‚aÅ›nie brak lub niedostatek tego przystosowania. Zjawisko to jest spowodowane odchyleniami o typie kalectwa psychicznego w zakresie przede wszystkim popÄ™dów, uczuć sposobu i tempa reagowania na bodźce zewnÄ™trzne, wyobraźni i woli. CzÄ™sto bywa ono dodatkowo pogłębione niekorzystnymi wpÅ‚ywami Å›rodowiska oraz powstaniem przyzwyczajenia do okreÅ›lonego sposobu życia i postÄ™powania. Zdaniem K. Schneidera “osobowoÅ›ci psychopatyczne” sÄ… takimi anormalnymi osobowoÅ›ciami, które same cierpiÄ… z powodu swojej anormalnoÅ›ci albo z powodu ich anormalnoÅ›ci cierpi spoÅ‚eczeÅ„stwo. Etiologii psychopatii nie można podać w sposób jednoznaczny, nie budzÄ…cy wÄ…tpliwoÅ›ci. Nawet rozważania dotyczÄ…ce tego problemu natrafiajÄ… na ogromne trudnoÅ›ci, ponieważ samo pojÄ™cie psychopatii jest maÅ‚o precyzyjne oraz jest sprawÄ… dyskusyjnÄ…, czy psychopatiÄ™ w ogóle można traktować jako jednostkÄ™ nozologicznÄ…. Nie wnikajÄ…c głębiej w to zagadnienie można stwierdzić, że przyczynami psychopatii mogÄ… być te wszystkie czynniki, które mogÄ… powodować odchylenia o typie kalectwa psychicznego w zakresie przede wszystkim popÄ™dów, uczuć, sposobu i tempa reagowania na bodźce zewnÄ™trzne, wyobraźni oraz woli o takim nasileniu lub tego rodzaju, że uniemożliwiajÄ… one peÅ‚ne przystosowanie do życia spoÅ‚ecznego. Odchylenia te nie mogÄ… być jednak zwiÄ…zane przyczynowo z możliwymi obecnie do stwierdzenia zmianami organicznymi mózgu, nie mogÄ… być również tylko wynikiem oddziaÅ‚ywania niekorzystnych czynników wychowawczych ewentualnie stanowić zespoÅ‚u objawów jakiejÅ› innej okreÅ›lonej jednostki chorobowej.
W tej sytuacji więc przyczyną psychopatii może być prawdopodobnie dziedziczność, aberracje chromosomów ewentualnie inne jakieś czynniki, których na razie nie znamy. Nie można również wykluczyć, że przyczyną psychopatii może być jednocześnie kilka czynników, łącznie z dodatkowym oddziaływaniem niekorzystnych czynników wychowawczych.
Psychopatie sÄ… wprawdzie defektem psychicznym, ale ujawnienie siÄ™ tego defektu może nastÄ…pić w dość dużym przedziale czasu. Wydaje siÄ™, że szczególnie czÄ™sto ujawnia siÄ™ on okoÅ‚o 9 – 11 roku życia.
Zaburzenia osobowoÅ›ci, które dajÄ™ siÄ™ zaobserwować po raz pierwszy w kilka lat po zakoÅ„czeniu pokwitania lub jeszcze później, mimo że mogÄ… być podobne po psychopatii, z reguÅ‚y nie sÄ… psychopatami. Psychopatie jako defekt psychiczny cechuje raczej stabilność, mimo to jednak wystÄ™puje w nich pewna dynamika. K.Schneider stoi na stanowisku że “osobowoÅ›ci psychopatyczne” należy rozpatrywać w sposób podobny jak osobowoÅ›ci normalne. Prawie wszystko co Dotyczy osobowoÅ›ci normalnych, dotyczy również i “osobowoÅ›ci psychopatycznych”. Zasadnicze cechy osobowoÅ›ci majÄ… charakter wrodzony, nie należy jednak pojmować ich sztywno każda osobowość rozwija siÄ™, zmienia. Zmiany osobowoÅ›ci, bÄ™dÄ…ce nastÄ™pstwem przemian jej somatycznego, biologicznego podÅ‚oża, przebiegajÄ… zgodnie z biologicznÄ… krzywÄ… życia. Rozwój zmiany osobowoÅ›ci dokonujÄ… siÄ™ jednak nie tylko na podstawie czynników biologicznych, wielki wpÅ‚yw wywierajÄ… również indywidualne doÅ›wiadczenia, przeżycia, otoczenie, wychowanie, nauka. Ten sam proces biologiczny na skutek wpÅ‚ywów zewnÄ™trznych może mieć różne znaczenie, różnie przejawiać siÄ™. WÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci psychiczne psychopatów, które wpÅ‚ywajÄ… negatywnie na ich zdolność przystosowania siÄ™ do życia spoÅ‚ecznego, mogÄ… ulegać zaostrzeniu – dekompensacji lub zaÅ‚agodzeniu – kompensacji. Leczenie psychopatii należy pojmować nie w sensie Å›ciÅ›le lekarskim, lecz wychowawczym. W wiÄ™kszoÅ›ci przypadków jest ono zresztÄ… bardzo problematyczne, jeżeli ma siÄ™ do czynienia z osobami dorosÅ‚ymi. U dzieci psychopatycznych wÅ‚aÅ›ciwym wychowaniem można osiÄ…gnąć niekiedy dobre i wzglÄ™dnie trwaÅ‚e wyniki. Ogólnie przyjÄ™tej klasyfikacji psychopatii nie ma. JednÄ… z najbardziej znanych jest klasyfikacja psychopatii opracowana przez K.Schneidera, który wydzieliÅ‚ i opisaÅ‚ nastÄ™pujÄ…ce zasadnicze typy osobowoÅ›ci psychopatycznych.
1.Psychopaci hipertymiczni – sÄ… to osoby aktywne o wesoÅ‚ym usposobieniu i żywym temperamencie. Nierzadko sÄ… oni dobrotliwi, gotowi do udzielania pomocy, wydajnie pracujÄ…cy, ale powierzchowni i niedokÅ‚adni, nie można na nich polegać, cechuje ich nierozważna pewność siebie i optymizm. Zachowanie ich jest czÄ™sto bez dystansu, bardzo swobodne.
2.Psychopaci depresyjni – sÄ… to ludzie spokojni, brakuje im wiary w siebie, ufnoÅ›ci, przede wszystkim widzÄ… odwrotnÄ… stronÄ™, nic nie jest pogodne wszystko jest przez coÅ› zakłócone. PochÅ‚aniajÄ… ich rozmyÅ›lania oderwane od codziennych zadaÅ„. Jeżeli nie majÄ… oni rzeczywistych kÅ‚opotów, to wyszukujÄ… sobie jakieÅ› nierealne zmartwienia.
3.Psychopaci niepewni siebie - ludzi tych cechuje ich skrępowanie i nieśmiałość. Ich skrupuły, wątpliwości i niedostatek samopoczucia mogą dotyczyć wszystkiego, szczególnie jednak często są związane z problemami etycznymi.
4.Psychopaci fanatyczni – u osób tych istnieje tendencja do powstawania idei nadwartoÅ›ciowych, które ich caÅ‚kowicie opanowujÄ… i pobudzajÄ… do dziaÅ‚ania, starajÄ… siÄ™ dochodzić za wszelkÄ… cenÄ™ do swoich sÅ‚usznych lub czÄ™sto wÄ…tpliwych praw.
5.Psychopaci żądni uznania – sÄ… to osoby które cechuje sztuczność i próżność. IstniejÄ…ca u nich tendencja do zwracania na siebie uwagi otoczenia może przejawiać siÄ™ ekscentrycznoÅ›ciÄ…, niezwykÅ‚oÅ›ciÄ… wypowiadanych poglÄ…dów i zachowania siÄ™ oraz niestosownoÅ›ciÄ… publicznych wystÄ…pieÅ„.
6.Psychopaci o chwiejnym nastroju – osoby te charakteryzuje nagÅ‚e wystÄ™powanie stanów uczuciowych nacechowanych obniżeniem nastroju oraz jednoczeÅ›nie drażliwoÅ›ciÄ….
7.Psychopaci wybuchowi - są to osoby, które z najsłabszych przyczyn unoszą się gniewem.
8.Psychopaci chÅ‚odni uczuciowo – osoby te cechuje zupeÅ‚ny brak współczucia, litoÅ›ci, wstydu, poczucia honoru, skruchy, sumienia.
9.Psychopaci o sÅ‚abej woli – sÄ… oni niezdolni do przeciwstawiania siÄ™ oddziaÅ‚ywujÄ…cych na nich wpÅ‚ywom.
10.Psychopaci asteniczni - są to przede wszystkim osoby, które czują się niepełnowartościowe psychicznie. Skarżą się one najczęściej na ogólną małą sprawność, niezdolność do koncentracji, złą pamięć. Bardzo często pojawiają się u nich zaburzenia czynnościowe o charakterze nerwicowym.
“MiÄ™dzynarodowa klasyfikacja chorób urazów i przyczyn zgonów” przyjęła nastÄ™pujÄ…cy podziaÅ‚ zaburzeÅ„ osobowoÅ›ci:
1.Osobowość paranoidalna – osobowość nieprawidÅ‚owa o szczególnie zaznaczonej sensytywnoÅ›ci, zawiÅ›ci, uporze.
2.Osobowość cyklotymiczna – zaznaczajÄ… siÄ™ staÅ‚e odchylenia od przeciÄ™tnego poziomu nastroju
3.Osobowość schizoidalna - unikanie szerszych kontaktów, samotnictwo, chłód uczuciowy
4.Osobowość wybuchowa – niestaÅ‚ość nastroju, wybuchy zÅ‚oÅ›ci
5.Osobowość anankastyczna – staÅ‚e poczucie niepewnoÅ›ci, upór
6.Osobowość histeryczna – zależność od innych osób, niestaÅ‚ość i pÅ‚ytkość uczuć, teatralność
7.Osobowość asteniczna - brak inicjatywy, samodzielności
8.Osobowość antysocjalna
WspółczeÅ›nie terminu “psychopatia” używa siÄ™ w psychiatrii rzadko, ze wzglÄ™du na jego zdecydowanie pejoratywny charakter. Pomimo że psychopatów na Å›wiecie nie brak, okreÅ›la siÄ™ ich inaczej: jako osobowość nieprawidÅ‚owÄ…, antysocjalnÄ…, dyssocjalnÄ…. WczeÅ›niej mówiÅ‚o siÄ™ o “nerwicy charakteru”, “utrwalonych zmianach osobowoÅ›ci”, “socjopatii” czy też “niedojrzaÅ‚oÅ›ci emocjonalnej”. Samo sÅ‚owo “psychopatia” nie ma negatywnego znaczenia, oznacza ni mniej ni wiÄ™cej tylko cierpienie (z gr. pátheia) psychiczne. Powinno siÄ™ zatem odnosić do wszystkich pacjentów psychiatrycznych, do wszystkich ludzi z zaburzeniami psychicznymi. Ale odnosi siÄ™ do pewnej szczególnej grupy – osób z utrwalonymi zmianami osobowoÅ›ci.
Każdy czÅ‚owiek posiada pewien zasób zachowaÅ„ i postaw, pewien system wartoÅ›ci, który pozwala mu zachować równowagÄ™ w otaczajÄ…cym go Å›wiecie. Osobowość okreÅ›la sposób myÅ›lenia, emocje i zachowania jednostki. SÄ… to cechy silnie wpojone, wyznaczajÄ…ce nasz styl życia. Zaburzenia osobowoÅ›ci pojawiajÄ… siÄ™, gdy cechy te sÄ… niepodatne na zmianÄ™ i utrudniajÄ… przystosowanie do warunków otoczenia. PowodujÄ… niemożność funkcjonowania spoÅ‚ecznego czy też subiektywnie zÅ‚e samopoczucie. Zaburzenia osobowoÅ›ci ujawniajÄ… siÄ™ już w okresie mÅ‚odzieÅ„czym i mogÄ… siÄ™ utrzymywać przez caÅ‚e życie. Kurt Schneider, wybitny niemiecki psychiatra, okreÅ›liÅ‚ psychopatÄ™ jako czÅ‚owieka, który sam cierpi i (lub) u innych wywoÅ‚uje cierpienie. Zatem jego “psychopatyczne dziaÅ‚ania” skierowane sÄ… zarówno do wewnÄ…trz, jak i na zewnÄ…trz. Schneider mówiÅ‚ o cierniu, którym osobnik psychopatyczny rani nie tylko wszystkich dookoÅ‚a, ale i siebie samego.
Rodowód psychopatii, czyli osobowoÅ›ci nieprawidÅ‚owej siÄ™ga pierwszych klinicznych opisów autorstwa “ojca nowoczesnej psychiatrii” Filipa Pinela (tego samego, który “zrzuciÅ‚ kajdany” chorym psychicznie). Pinel opisywaÅ‚ przypadki spoÅ‚ecznie nieprzystosowanych wzorców zachowania oraz zaburzonych uczuć. Choćby przypadek arystokraty, czÅ‚owieka wyksztaÅ‚conego i rozumnego, który nie znosiÅ‚ ograniczania swoich dążeÅ„ – zabijaÅ‚ psa, jeÅ›li nie goniÅ‚ zwierzyny w czasie polowania, konia, który nie chciaÅ‚ galopować, a nawet wieÅ›niaczkÄ™, która oÅ›mieliÅ‚a siÄ™ zwrócić mu uwagÄ™. Czyny te nie wywoÅ‚ywaÅ‚y w nim żadnego poczucia winy.
Pinel nazywaÅ‚ takie przypadki maniÄ… bez delirium (rok 1813). Z kolei Prichard w 1835 r. użyÅ‚ pojÄ™cia “obłęd” lub “zwyrodnienie moralne” (moral insanity), charakteryzujÄ…cego siÄ™ degradacjÄ… lub brakiem uczuć moralnych i jednoczeÅ›nie nie zaburzonymi funkcjami intelektualnymi.U ludzi tych, jak pisaÅ‚, “siÅ‚a kierowania wÅ‚asnym postÄ™powaniem zostaÅ‚a zatracona lub poważnie upoÅ›ledzona, w wyniku czego jednostki takie nie sÄ… zdolne prowadzić siÄ™ przyzwoicie, a także nie potrafiÄ… w sposób odpowiedzialny realizować różnych przedsiÄ™wzięć”.
PojÄ™cie “psychopatia” w 1891 r. wprowadziÅ‚ Koch, który różnego rodzaju trwaÅ‚e defekty uczuć, prowadzÄ…ce do moralnej degeneracji, nazwaÅ‚ upoÅ›ledzeniem psychopatycznym. Potem używano wielu nazw, które opisywaÅ‚y typ osobowoÅ›ci pozbawionej uczuć zÅ‚ożonych, bezwzglÄ™dnie nie liczÄ…cej siÄ™ z uczuciami i prawami innych: daltonizm moralny (Maudsley), znieczulenie zmysÅ‚u moralnego (Ballet), inwalidztwo moralne (Arnaud), spoÅ‚eczno-fizjologiczna niewrażliwość (Rotenberg), psychopatia amoralna (Birnbaum), oligotymia (Davidson) czy też wspomnianych wczeÅ›niej: nerwica charakteru (Alexander) i socjopatia (Partridge). Psychopatia i inne okreÅ›lenia zyskaÅ‚y niebawem zbyt duży zasiÄ™g, również populistyczny, i staÅ‚y siÄ™ maÅ‚o operatywne, aby okreÅ›lić zjawiska zachodzÄ…ce w życiu psychicznym czÅ‚owieka.
OkazaÅ‚o siÄ™, że tak naprawdÄ™ to różne “cechy psychopatyczne” można przypisać każdemu czÅ‚owiekowi. A wielu podziwianych wÅ‚adców, polityków, wybitnych artystów czy mÅ‚odzieżowych idoli to – wedÅ‚ug tak szerokiej skali”psychopatycznej” – osobnicy zwyrodniali moralnie (zaburzenie to nie upoÅ›ledza wszak intelektu). Ze wzglÄ™du na ten caÅ‚y miszmasz terminologiczny i typologiczny zaczÄ™to dążyć do uÅ›ciÅ›lenia kryteriów diagnostycznych oraz nazewnictwa. Wprowadzono termin: osobowość nieprawidÅ‚owa i powszechnie przyjÄ™to kryteria Cleckleya, wedÅ‚ug których ludzie z nieprawidÅ‚owÄ… strukturÄ… osobowoÅ›ci cechowali siÄ™ trwałą niezdolnoÅ›ciÄ… do zwiÄ…zków uczuciowych z innymi ludźmi, bezosobowym stosunkiem do życia seksualnego, brakiem poczucia winy, wstydu i odpowiedzialnoÅ›ci, dążeniem do natychmiastowego zaspokojenia popÄ™dów i potrzeb, utrwalonym zachowaniem antyspoÅ‚ecznym, autodestrukcyjnym wzorcem życia, niezdolnoÅ›ciÄ… planowania odlegÅ‚ych celów i przewidywania, nieumiejÄ™tnoÅ›ciÄ… wyciÄ…gania wniosków z wÅ‚asnych doÅ›wiadczeÅ„ (czyli uczenia siÄ™), nie dajÄ…cym siÄ™ wytÅ‚umaczyć logicznie przerywaniem każdej konstruktywnej dziaÅ‚alnoÅ›ci, brakiem krytycyzmu, nieodróżnianiem granicy miÄ™dzy prawdÄ… a kÅ‚amstwem, brakiem lÄ™ku, nietypowÄ… reakcjÄ… na alkohol, tendencjami do samouszkodzeÅ„ (na przykÅ‚ad “ciÄ™cia siÄ™”), czÄ™stym szantażowaniem samobójstwem, a przy tym wszystkim – sprawnym zazwyczaj intelektem. Efektem wystÄ™powania tych cech jest oczywiÅ›cie niedostateczne dostosowanie spoÅ‚eczne i zazwyczaj, mimo sprawnej inteligencji, brak wyksztaÅ‚cenia i zawodu. Osoby te zwykle nie zawiÄ…zujÄ… staÅ‚ych zwiÄ…zków rodzinnych ani wiÄ™zi z innymi ludźmi, majÄ… nieuporzÄ…dkowane życie seksualne.
Kategoria : Psychologia Comment (0)
Korelacje Tematyczne
Odpowiedz / Post
You must be logged in to post a comment.