Psychologia.XMC.PL
Procesy Poznawcze Postrzeganie Myślenie Personality
|
.:: Socjopatia ::.
W Polsce okreÅ›lenie “socjopatia” odnoszone jest do tych wszystkich przypadków o obrazie podobnym do psychopatii, w których nieprzystosowanie do życia spoÅ‚ecznego zostaÅ‚o spowodowane ujemnymi wpÅ‚ywami Å›rodowiska. Uważa siÄ™, że osobowość wiÄ™kszoÅ›ci socjopatów zostaÅ‚a niekorzystnie uksztaÅ‚towana przez niewÅ‚aÅ›ciwe wpÅ‚ywy wychowawcze. U niektórych jednak socjopatów psychopatyczne zachowanie siÄ™ jest przypisywane wtórnej demoralizacji Å›rodowiskowej i traktowane jest jako przyzwyczajenie, nawyk do postÄ™powania i sposobu życia, które sÄ… sprzeczne z wymogami spoÅ‚ecznymi i porzÄ…dkiem publicznym.
Socjopatia to zaburzenie którego etologia wyrasta wyłącznie z środowiska. Powodem jej powstania może być nieprawidłowo przebiegająca socjalizacja. Dzieje się tak wtedy gdy dziecko jest pod opieką rodziny niewydolnej wychowawczo.
Socjopatia dzieli siÄ™ na:
- s. dyssocjalnych (socjopatia). Człowiek chory czerpie z nieprawidłowych wzorców i uczy się nieprawidłowych reguł postępowania. Nie umie się przystosować do życia w społeczeństwie, ponieważ nikt mu nie pokazał jak należy to zrobić.
Socjopata byÅ‚ wychowywany tak, aby utrwalić w nim naganne spoÅ‚ecznie zachowania (ukradniesz – dostajesz nagrodÄ™).
- s. antysocjalny (przykład psychopatii). Chory to człowiek okrutny, bezwzględny i wyrafinowany. Ma niedorozwój superego, ludzi traktuje instrumentalnie (hiperinstrumentalizm) jest nieustraszony.
- s. antysocjalny impulsywny. Brakuje mu kontroli nad sobą. Często ląduje w więzieniu.
- s. antysocjalny. Ma kontrolÄ™ nad sobÄ….
Wszyscy socjopaci antysocjalni potrzebują ciągłego dostymulowywania CUN. Sytuacja ta może być spowodowana przez wiele czynników, np. geny, szum cywilizacyjny, hałas informacji.
Cechy układu nerwowego psychopatów.
Istnieje wiele podziałów psychopatów. Psychopaci prymitywni – charakteryzujÄ… siÄ™ sÅ‚abym rozwojem osobowoÅ›ci, poziom inteligencji w dolnej normie oraz psychopaci wyrafinowani u których IQ jest wysokie i dlatego sÄ… szczególnie niebezpieczni. OczywiÅ›cie istniejÄ… też typy poÅ›rednie. WedÅ‚ug innego podziaÅ‚u można rozróżnić:
-psychopatów impulsywnych (nie są zdolni do hamowania swoich impulsów)
-psychopatów kalkulatywnych(potrafią odraczać gratyfikację nawet latami, potrafią czekać aż przyjdzie moment, gdy bezpiecznie osiągną swój cel. Potrafią czekać na korzystną sytuację.)
Duzi psychopaci to tacy, których skutki dziaÅ‚aÅ„ sÄ… olbrzymie, globalne; mali natomiast najczęściej “pastwiÄ…” siÄ™ nad rodzinami, bliskim otoczeniem. Osobowość psychopaty to taka, w której istniejÄ… poważne deficyty. Wyróżnia siÄ™ psychopatie:
1. encefalopatia  – jednostka posiada cechy psychopatyczne z powodu uszkodzenia mózgu (przyczyny biologiczne)
2. charakteropatia – posiada osobowość psychopatycznÄ…, funkcjonuje jak psychopata również z przyczyn biologicznych, ale już po za ewidentnym uszkodzeniem mózgu. Przeprowadzono badania, w których okazaÅ‚o siÄ™, że mężczyźni z osobowoÅ›ciÄ… psychopatycznÄ… posiadajÄ… dodatkowy chromosom Y, ale obecnie naukowcy siÄ™ z tego wycofali.
3. socjopatia – etiologiÄ… jest Å›rodowisko, czyli sprawy zwiÄ…zane z wychowaniem. Na wskutek okolicznoÅ›ci Å›rodowiskowych ksztaÅ‚tujÄ… siÄ™ psychopatyczne cechy osobowoÅ›ci.
4. homilopatia – jej genezÄ… jest skutek głębokiego deficytu w pewnym okresie życia. To deficyt ważny we wczesnych okresach rozwojowych.
5. Psychopatia prawdziwa (wÅ‚aÅ›ciwa) – - to trwaÅ‚e niedorozwoje osobowoÅ›ci o nieznanej etiologii.
Etiopatogeneza nie jest dokładnie znana, ale istnieją pewne uwarunkowania:
Biogenne – zależą od wrodzonych wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci ukÅ‚adu nerwowego (z psychopatiÄ… siÄ™ rodzimy). W ukÅ‚adzie nerwowym zachodzi bardzo późna mielinizacja czyli bardzo późno siÄ™ tworzy osÅ‚onka mielinowa komórki np. 20,30 lat. W mózgu nie istniejÄ… lub istniejÄ… Å›ladowe (minimalne) połączenia miÄ™dzy pÅ‚atami czoÅ‚owymi a oÅ›rodkami podkorowymi, które zarzÄ…dzajÄ… prymitywnymi emocjami, popÄ™dami. Charakterystyczne jest patrzenie w górÄ™ dla aktywizacji starych partii mózgu. I natychmiastowe przełączanie funkcji emocjonalnych na poznawcze. Stare partie mózgu nadmiernie siÄ™ rozwijajÄ…. U kobiet i mężczyzn zauważa siÄ™ mniej serotoniny w mózgu, u mężczyzn podwyższony poziom testosteronu, u kobiet obniżony poziom progesteronu. Psychopaci majÄ… czÄ™sto doskonaÅ‚y wÄ™ch; jak zwierzÄ™ta – nie utracili go w dzieciÅ„stwie. Podobno sÄ… w stanie wyczuć emocje za pomocÄ… wÄ™chu. Zachowania agresywne sÄ… spowodowane uszkodzeniami prawego pÅ‚ata skroniowego lub uszkodzeniem ciaÅ‚a migdaÅ‚owatego. Sam ukÅ‚ad ukÅ‚ad wegetatywny u psychopatów jest niezwykle stabilny, dziÄ™ki czemu majÄ… tzw. stalowe nerwy.
PsychospoÅ‚eczne – bierze siÄ™ również pod uwagÄ™ przypadki wczesnodzieciÄ™cego zepsucia charakteru pod wpÅ‚ywem ujemnych wpÅ‚ywów Å›rodowiskowych. Spojrzeniu psychopaty brakuje emocji i jest ono tak zimne, jak puste spojrzenie gada. Gadom brakuje limbicznej części mózgu, gdzie rezydujÄ… wspomnienia, emocje, uspoÅ‚ecznienie i instynkty rodzicielskie. Psychopaci sÄ… opisywani jako “zimnokrwiÅ›ci”.
Charakterystyka osobowości psychopatycznej.
Scharakteryzować osobowość psychopatycznÄ… jest niezwykle trudno, a to z tego powodu, że do koÅ„ca nie wiadomo, czy można danÄ… psychopatiÄ™ zaklasyfikować już do jednostki chorobowej, czy też nie. KolejnÄ… sprawÄ… jest to, że przy błędnej diagnozie na “podstawie pozorów” można jednostce zrobić wielkÄ… krzywdÄ™. Osobowość psychopatyczna to taka osobowość, u której wystÄ™pujÄ… poważne deficyty, czyli braki. To braki w wielu dziedzinach, które tworzÄ… pewien caÅ‚y system. Deficyty te dotyczÄ… głównie:
1 uczuciowoÅ›ci wyższej – (głównie spoÅ‚ecznej), niekoniecznie w życiu osobistym).
2 deficyt superego - deficyty w sferze etycznej, sumienia, moralnoÅ›ci – może je znać, ale nie peÅ‚niÄ… w jego zachowaniu roli regulacyjnej; lubiÄ… usypiać czujność.
3 deficyt lÄ™ku, wstydu, winy – nie posiadajÄ… uczuć, których uczy siÄ™ nas w dzieciÅ„stwie, dlatego nie wiadomo jak socjalizować, ponieważ nie można siÄ™ odwoÅ‚ać do tych uczuć, gdyż ich po prostu nie majÄ….
4 deficyt konfliktów wewnÄ™trznych – To kompletne przeciwieÅ„stwo neurotyzmu. Taka osoba nie miewa problemów z sobÄ…, nie miewa konfliktów wewnÄ™trznych, poziom akceptacji wewnÄ™trznej jest wysoki; kompletny deficyt samokrytycyzmu. Siebie postrzega jako osobÄ™ bez zarzutu, jest osobowoÅ›ciÄ… narcystycznÄ….
5 deficyt uspoÅ‚ecznienia – jednostka niezdolna jest do tworzenia trwaÅ‚ych zwiÄ…zków opartych na wiÄ™zi, niewyrafinowanych. To nie jest kwestia zÅ‚ej woli, ale niezdolność, nie jest w stanie.
6 deficyt wglÄ…du w siebie – ma mniejszy wglÄ…d w siebie niż inne osoby, ale jest w stanie dostrzec u innych osób cechy na podstawie zachowaÅ„, których on nie ma; najczęściej uważa te cechy jako balast, ale potrafi je również naÅ›ladować!
Osoba psychopatyczna ma do innych ludzi stosunek instrumentalny i manipulatorski. Lubi manipulować, wykorzystywać do wÅ‚asnych celów. Inne osoby dla osoby psychopatycznej to przedmioty, narzÄ™dzia do osiÄ…gniÄ™cia wÅ‚asnych celów. NajlepszÄ… metodÄ… dla takich osób jest rozpoznać sÅ‚abe punkty drugiego czÅ‚owieka. Poziom inteligencji jest taki sam jak u innych ludzi. W przypadku wysokiego ilorazu inteligencji, taka osoba jest bardziej wyrafinowana i niebezpieczna. Zbrodnie sÄ… popeÅ‚niane z niemożliwoÅ›ci zrozumienia oceny swych czynów. Osoby psychopatyczne sÄ… bardzo bystre w wychwytywaniu sÅ‚abych stron ludzi. Psychopaci nie identyfikujÄ… siÄ™ z nikim, nie broni swojego otoczenia, chyba, że jest mu do czegoÅ› potrzebne. SÄ… zazwyczaj dobrymi obserwatorami. Wszystkie swoje zachcianki, speÅ‚niajÄ… czÄ™sto w “super jedwabnych rÄ™kawiczkach”, czego otoczenie nie zauważa. Wysoki poziom testosteronu u mężczyzn i progesteronu u kobiet sprawia, że czujÄ… siÄ™ bezpiecznie, niski poziom serotoniny, że zaburza siÄ™ u nich afekt. Wysoki poziom testosteronu powoduje, że na twarzach rysuje siÄ™ szczery uÅ›miech z powodu poczucia bezpieczeÅ„stwa i siÅ‚y.
*Naczelną rolę u psychopaty pełnią emocje, potem funkcje poznawcze (odwrotnie jak u prawidłowej osobowości). Najistotniejsze są popędy, emocje a dopiero na końcu intelekt. Mają nietypowy poziom frustracji na stres:
- kalkulatywni – nienormalnie wysoki, potrafiÄ… czekać latami na speÅ‚nienie swych pragnieÅ„, osiÄ…ganie celów
- impulsywni – wybitnie niski, nie panujÄ…, reagujÄ… natychmiast
Kategoria : Psychologia | Comment (0)
.:: Psychopatia ::.
Mimo różnic istniejÄ…cych w poglÄ…dach na psychopatiÄ™ miÄ™dzy poszczególnymi autorami, panuje jednak prawie ogólna zgoda, że psychopaci nie sÄ… w caÅ‚ej peÅ‚ni normalni psychicznie. Istnieje również prawie ogólny poglÄ…d, że nie sÄ… oni chorzy psychicznie, a wykazujÄ… jedynie pewien defekt psychiczny, kalectwo, które z reguÅ‚y jednak nie upoÅ›ledza ich inteligencji, chociaż niekiedy może być ona obniżona. Defekt ten nie jest przy tym spowodowany możliwymi obecnie do stwierdzenia zmianami organicznymi mózgu. MówiÄ…c o psychopatiach czÄ™sto używa siÄ™ okreÅ›lenia “osobowoÅ›ci psychopatyczne”. Ma to na celu zaakceptowanie, że istniejÄ…ce u psychopatów anomalie dotyczÄ… zorganizowanej struktury cech indywidualnych i sposobów zachowania, które decydujÄ… o specyficznych sposobach przystosowania siÄ™ do Å›rodowiska spoÅ‚ecznego, a Å›ciÅ›lej życia spoÅ‚ecznego. PoÅ‚ożenie nacisku na osobowość i tym samym wiÄ™c na przystosowanie do życia spoÅ‚ecznego, ma szczególne znaczenie, ponieważ tym co najbardziej rzuca siÄ™ w oczy u psychopatów, jest wÅ‚aÅ›nie brak lub niedostatek tego przystosowania. Zjawisko to jest spowodowane odchyleniami o typie kalectwa psychicznego w zakresie przede wszystkim popÄ™dów, uczuć sposobu i tempa reagowania na bodźce zewnÄ™trzne, wyobraźni i woli. CzÄ™sto bywa ono dodatkowo pogłębione niekorzystnymi wpÅ‚ywami Å›rodowiska oraz powstaniem przyzwyczajenia do okreÅ›lonego sposobu życia i postÄ™powania. Zdaniem K. Schneidera “osobowoÅ›ci psychopatyczne” sÄ… takimi anormalnymi osobowoÅ›ciami, które same cierpiÄ… z powodu swojej anormalnoÅ›ci albo z powodu ich anormalnoÅ›ci cierpi spoÅ‚eczeÅ„stwo. Etiologii psychopatii nie można podać w sposób jednoznaczny, nie budzÄ…cy wÄ…tpliwoÅ›ci. Nawet rozważania dotyczÄ…ce tego problemu natrafiajÄ… na ogromne trudnoÅ›ci, ponieważ samo pojÄ™cie psychopatii jest maÅ‚o precyzyjne oraz jest sprawÄ… dyskusyjnÄ…, czy psychopatiÄ™ w ogóle można traktować jako jednostkÄ™ nozologicznÄ…. Nie wnikajÄ…c głębiej w to zagadnienie można stwierdzić, że przyczynami psychopatii mogÄ… być te wszystkie czynniki, które mogÄ… powodować odchylenia o typie kalectwa psychicznego w zakresie przede wszystkim popÄ™dów, uczuć, sposobu i tempa reagowania na bodźce zewnÄ™trzne, wyobraźni oraz woli o takim nasileniu lub tego rodzaju, że uniemożliwiajÄ… one peÅ‚ne przystosowanie do życia spoÅ‚ecznego. Odchylenia te nie mogÄ… być jednak zwiÄ…zane przyczynowo z możliwymi obecnie do stwierdzenia zmianami organicznymi mózgu, nie mogÄ… być również tylko wynikiem oddziaÅ‚ywania niekorzystnych czynników wychowawczych ewentualnie stanowić zespoÅ‚u objawów jakiejÅ› innej okreÅ›lonej jednostki chorobowej.
W tej sytuacji więc przyczyną psychopatii może być prawdopodobnie dziedziczność, aberracje chromosomów ewentualnie inne jakieś czynniki, których na razie nie znamy. Nie można również wykluczyć, że przyczyną psychopatii może być jednocześnie kilka czynników, łącznie z dodatkowym oddziaływaniem niekorzystnych czynników wychowawczych.
Psychopatie sÄ… wprawdzie defektem psychicznym, ale ujawnienie siÄ™ tego defektu może nastÄ…pić w dość dużym przedziale czasu. Wydaje siÄ™, że szczególnie czÄ™sto ujawnia siÄ™ on okoÅ‚o 9 – 11 roku życia.
Zaburzenia osobowoÅ›ci, które dajÄ™ siÄ™ zaobserwować po raz pierwszy w kilka lat po zakoÅ„czeniu pokwitania lub jeszcze później, mimo że mogÄ… być podobne po psychopatii, z reguÅ‚y nie sÄ… psychopatami. Psychopatie jako defekt psychiczny cechuje raczej stabilność, mimo to jednak wystÄ™puje w nich pewna dynamika. K.Schneider stoi na stanowisku że “osobowoÅ›ci psychopatyczne” należy rozpatrywać w sposób podobny jak osobowoÅ›ci normalne. Prawie wszystko co Dotyczy osobowoÅ›ci normalnych, dotyczy również i “osobowoÅ›ci psychopatycznych”. Zasadnicze cechy osobowoÅ›ci majÄ… charakter wrodzony, nie należy jednak pojmować ich sztywno każda osobowość rozwija siÄ™, zmienia. Zmiany osobowoÅ›ci, bÄ™dÄ…ce nastÄ™pstwem przemian jej somatycznego, biologicznego podÅ‚oża, przebiegajÄ… zgodnie z biologicznÄ… krzywÄ… życia. Rozwój zmiany osobowoÅ›ci dokonujÄ… siÄ™ jednak nie tylko na podstawie czynników biologicznych, wielki wpÅ‚yw wywierajÄ… również indywidualne doÅ›wiadczenia, przeżycia, otoczenie, wychowanie, nauka. Ten sam proces biologiczny na skutek wpÅ‚ywów zewnÄ™trznych może mieć różne znaczenie, różnie przejawiać siÄ™. WÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci psychiczne psychopatów, które wpÅ‚ywajÄ… negatywnie na ich zdolność przystosowania siÄ™ do życia spoÅ‚ecznego, mogÄ… ulegać zaostrzeniu – dekompensacji lub zaÅ‚agodzeniu – kompensacji. Leczenie psychopatii należy pojmować nie w sensie Å›ciÅ›le lekarskim, lecz wychowawczym. W wiÄ™kszoÅ›ci przypadków jest ono zresztÄ… bardzo problematyczne, jeżeli ma siÄ™ do czynienia z osobami dorosÅ‚ymi. U dzieci psychopatycznych wÅ‚aÅ›ciwym wychowaniem można osiÄ…gnąć niekiedy dobre i wzglÄ™dnie trwaÅ‚e wyniki. Ogólnie przyjÄ™tej klasyfikacji psychopatii nie ma. JednÄ… z najbardziej znanych jest klasyfikacja psychopatii opracowana przez K.Schneidera, który wydzieliÅ‚ i opisaÅ‚ nastÄ™pujÄ…ce zasadnicze typy osobowoÅ›ci psychopatycznych.
1.Psychopaci hipertymiczni – sÄ… to osoby aktywne o wesoÅ‚ym usposobieniu i żywym temperamencie. Nierzadko sÄ… oni dobrotliwi, gotowi do udzielania pomocy, wydajnie pracujÄ…cy, ale powierzchowni i niedokÅ‚adni, nie można na nich polegać, cechuje ich nierozważna pewność siebie i optymizm. Zachowanie ich jest czÄ™sto bez dystansu, bardzo swobodne.
2.Psychopaci depresyjni – sÄ… to ludzie spokojni, brakuje im wiary w siebie, ufnoÅ›ci, przede wszystkim widzÄ… odwrotnÄ… stronÄ™, nic nie jest pogodne wszystko jest przez coÅ› zakłócone. PochÅ‚aniajÄ… ich rozmyÅ›lania oderwane od codziennych zadaÅ„. Jeżeli nie majÄ… oni rzeczywistych kÅ‚opotów, to wyszukujÄ… sobie jakieÅ› nierealne zmartwienia.
3.Psychopaci niepewni siebie - ludzi tych cechuje ich skrępowanie i nieśmiałość. Ich skrupuły, wątpliwości i niedostatek samopoczucia mogą dotyczyć wszystkiego, szczególnie jednak często są związane z problemami etycznymi.
4.Psychopaci fanatyczni – u osób tych istnieje tendencja do powstawania idei nadwartoÅ›ciowych, które ich caÅ‚kowicie opanowujÄ… i pobudzajÄ… do dziaÅ‚ania, starajÄ… siÄ™ dochodzić za wszelkÄ… cenÄ™ do swoich sÅ‚usznych lub czÄ™sto wÄ…tpliwych praw.
5.Psychopaci żądni uznania – sÄ… to osoby które cechuje sztuczność i próżność. IstniejÄ…ca u nich tendencja do zwracania na siebie uwagi otoczenia może przejawiać siÄ™ ekscentrycznoÅ›ciÄ…, niezwykÅ‚oÅ›ciÄ… wypowiadanych poglÄ…dów i zachowania siÄ™ oraz niestosownoÅ›ciÄ… publicznych wystÄ…pieÅ„.
6.Psychopaci o chwiejnym nastroju – osoby te charakteryzuje nagÅ‚e wystÄ™powanie stanów uczuciowych nacechowanych obniżeniem nastroju oraz jednoczeÅ›nie drażliwoÅ›ciÄ….
7.Psychopaci wybuchowi - są to osoby, które z najsłabszych przyczyn unoszą się gniewem.
8.Psychopaci chÅ‚odni uczuciowo – osoby te cechuje zupeÅ‚ny brak współczucia, litoÅ›ci, wstydu, poczucia honoru, skruchy, sumienia.
9.Psychopaci o sÅ‚abej woli – sÄ… oni niezdolni do przeciwstawiania siÄ™ oddziaÅ‚ywujÄ…cych na nich wpÅ‚ywom.
10.Psychopaci asteniczni - są to przede wszystkim osoby, które czują się niepełnowartościowe psychicznie. Skarżą się one najczęściej na ogólną małą sprawność, niezdolność do koncentracji, złą pamięć. Bardzo często pojawiają się u nich zaburzenia czynnościowe o charakterze nerwicowym.
“MiÄ™dzynarodowa klasyfikacja chorób urazów i przyczyn zgonów” przyjęła nastÄ™pujÄ…cy podziaÅ‚ zaburzeÅ„ osobowoÅ›ci:
1.Osobowość paranoidalna – osobowość nieprawidÅ‚owa o szczególnie zaznaczonej sensytywnoÅ›ci, zawiÅ›ci, uporze.
2.Osobowość cyklotymiczna – zaznaczajÄ… siÄ™ staÅ‚e odchylenia od przeciÄ™tnego poziomu nastroju
3.Osobowość schizoidalna - unikanie szerszych kontaktów, samotnictwo, chłód uczuciowy
4.Osobowość wybuchowa – niestaÅ‚ość nastroju, wybuchy zÅ‚oÅ›ci
5.Osobowość anankastyczna – staÅ‚e poczucie niepewnoÅ›ci, upór
6.Osobowość histeryczna – zależność od innych osób, niestaÅ‚ość i pÅ‚ytkość uczuć, teatralność
7.Osobowość asteniczna - brak inicjatywy, samodzielności
8.Osobowość antysocjalna
Kategoria : Psychologia | Comment (0)