Psychologia.XMC.PL

Procesy Poznawcze Postrzeganie Myślenie Personality

administracja serwerami linux to nasza specjalność dysponujemy bardzo dużym doświadczeniem i potrafimy wykonać każdą powierzoną nam usługę

* Teorie Rozwoju w Psychologii *

Teoria Uczenia się – Dziecko buduje wrażenia percepcyjne poprzez skojarzenia. Wydaje mu się że nie ma związku miedzy elementami; ucho, usta.., gdy się widok powtarza dziecko składa tek obraz w jedno tworząc twarz. Dzięki doświadczeniu kojarzy dźwięki z obrazami, dotyk z widzeniem (twarz-głos). Niektóre komórki mózgowe są np. wrażliwe na linie, inne na kąty, linie pionowe.., i jeśli jakiś bodziec wielokrotnie aktywizuje grupy takich komórek (dziecko patrzące na kwadrat), następuje wzmocnienie powiązań miedzy nimi. W końcu funkcjonowanie tych komórek ulega synchronizacji i człowiek widzi cały kwadrat, a nie kombinacje linii i przekątnych. Komórki nie aktywizowane giną. Rozwój polega na tym, iż niemowlęta uczą się poprzez doświadczenie, budowania coraz bardziej szczegółowych i złożonych spostrzeżeń na podstawie pojedynczych informacji sens.

Teoria Etologiczna – (Gipson i Spelke) Podkreśla naturalne wyposażenie, które zostało wypracowane w toku ewolucji w celu gromadzenia informacji z otaczającego świata. Nie zgadza się z poprzednią teoria odnośnie łączenia się dzięki doświadczeniu, fragmentów odbieranych informacji. Zakłada, że obiekty mieszczące się w otaczającym świecie wydzielają naturalnie ustrukturalizowaną energię fizyczną, która może być percypowana w całości. Rozwój Percep. Polega na zwiększaniu wrażliwości na strukturę tej energii, oraz wzrastaniu umiejętności określania, które cechy przedmiotów i ludzi pozostają stałe, a które się zmieniają. Zakłada ona, że ludzie percypują informację sensor ze zrozumieniem, jako całe zdarzenie, a nie oddzielane dane pochodzące z oczu, uszu…które muszą zostać połączone. Niemowlęta patrzące na ludzi dostrzegają brak synchronizacji pomiędzy ruchem warg a dochodzącym dźwiękiem. Rozwój polega na, wzroście wrażliwości na strukturę napływającej informacji, oraz na to, które cechy pozostają stałe, a które się zmieniają.

Teoria Poznawcza – (Bruner i Goodman) Podkreśla rolę wiedzy w interpretowaniu świata przez ludzi. Wartość przepisywana przez ludzi danym obiektom może wpływać na to jak je spostrzegamy. Człowiek nie może spostrzec jakiegoś obiektu dopóki nie jest w stanie go skategoryzować. Np. wybieranie pieniążka większego, ze względu na prawdopodobna jego większą wartość. Sposób spostrzegania świata przez dziecko zależy od jego poziomu rozwoju poznawczego. W niemowlęctwie postępuje integracja poszczególnych dróg percepcji, np. Przedmiot dotykany i widziany jest tym samym przedmiotem.

Percepcja Dotykowa – aktywne, eksploracyjne wykorzystywanie dotyku. W 2 miesiącu poczęcia reaguje na uderzenie po stronie ust (zwiastun reakcji odruchu ryjkowego, posługującego się przez dziecko po urodzeniu). Wrażliwość wzrasta w ciągu kilku pierwszych dni życia. Ręka położona na klatce piersiowej – może uciszyć płaczącego noworodka, lekki klepnięcie uspokoić wcześniaka. Pod koniec 1 r.ż. niemowlę jest zdolne do rozpoznania znanego przedmiotu, wykorzystując wyłącznie dotyk. Z wiekiem percepcja ulega usprawnieniu.

Zmysł Równowagi - odczuwanie przyciągania ziemskiego i ruchów własnego ciała. Pomaga w utrzymaniu pozycji ciała. Wrażliwość widać w uspokajających efektach kołysania i bujania płaczących dzieci. Skuteczność zależy od tego jak długo trwają i jak prędko postępują. Dzieci są bardziej czujne w pozycji pionowej niż poziomej. Np. Umieszczono dziecko w pokoju w którym ściany się poruszały a podłoga była nie ruchoma. Gdy ściany poruszały się, dane wzrokowe dziecka mówiły mu, że porusza się do przodu, a dane z narządu równowagi wskazywały, że jest nieruchome. Zwyciężały doznania wzrokowe, gdyż dzieci często upadały do tyłu.

Węch – noworodki odwracają głowę do nieprzyjemnie pachnącego kawałka waty. Np. Pogodny wyraz twarzy na truskawki, a grymas na ryby. Węch staje się czulszy w ciągu kilku pierwszych dni życia. W 1 tygodniu rozróżniają zapachy Matki od Innej Kobiety.

Smak – Wrażliwe od urodzenia. Posłodzony płyn niemowlę ssie intensywniej. Noworodki potrafią różnicować smaki. W wieku 2 godzin mają odmienny wyraz twarzy , gdy podaje im się roztwory słodkie i niesłodkie, gorzkie, kwaśne i słone. W wieku około 4 miesięcy wykazują preferencję dla smaku słonego, który wykazywał reakcje awaryjną.

Słuch – Pomiary aktywności elektrycznej mózgu wykazały, że płód odbiera dźwięki już w 25 tygodniu po poczęciu. Płód po 28 tygodniach prawie zawsze reaguje ruchem powiekami na dźwięk(zbadano ultrasonografem). Noworodki poniżej 4 dni odróżniają głos swojej matki, od głosu obcych. Noworodek cechuje się mniejszą wrażliwością słuchową niż dorośli. Może on usłyszeć jedynie dźwięki głośniejsze niż szept z odległości 135 cm. Wrażliwość zmienia się wraz z ich częstotliwością. Wrażliwość słuchowa wzrasta tylko do 10 lat. Niemowlęta wcześnie są zdolne do dostrzegania różnic w intensywności dźwięków. Gdy 6 mies. Dziecko przyzwyczai się do dźwięku odpowiadającej normalnej rozmowie słyszanego z odległości 90 cm , to nawet niewielki wzrost głośności powoduje istotną zmianę w rytmie bicia serca. Dzieci w wieku 3-8 mies. odróżniają niewiele różniące się tony. Niskie tony lepiej uspokajają dzieci, a wysokie obniżają ich nastrój. Sam płacz bywa zaraźliwy, kiedy widzą jak inne dzieci płaczą. Niemowlęta w 4-7 mies. życia dostrzegają różnicę miedzy kołysanką a piosenką przeznaczona dla dorosłych. Niemowlęta wykazują szczególna wrażliwość na cechy dźwięku które są ważne dla percepcji języka. Zauważają różnice w czasie trwania dźwięków, odróżniają dźwięki które mają tę samą częstotliwość, oraz intensywność, ale różnią się pod względem osiągania maksimum intensywności. Chętniej wsłuchują się w częstotliwość głosu ludzkiego. Różnicuje dźwięk mowy już w wieku miesiąca. Noworodki wyróżniają ogólny kierunek , z którego pochodzi dźwięk. Zwracają głowę i oczy w kierunku źródła dźwięku (głos ludzki, grzechotka). W ciągu pierwszego 1,5 roku dziecko uczy się rozróżniać przestrzeń słuchową. Aby osiągnąć tą umiejętność musi dokonać właściwej rekalibracji (adekwatna lokalizacja dźwięku zależna w dużej mierze od uchwycenia różnicy w czasie docierania do dźwięku do jednego i drugiego ucha).

Wzrok – Noworodki widzą. W ciągu pierwszych kilku dni po urodzeniu potrafią dostrzegać intensywność światła. Otwierają oczy w ciemności i zamykają przy ostrym świetle. Już od urodzenia szczególnie lubią widzieć ruch. Noworodki lubią patrzeć na obiekty tworzące jakiś wzór, niż na obiekty nie stanowiące wzoru. Badacze stwierdzili że ostrość wzroku noworodka wynosi 20/400 – 20/800 przy normalnej ostrości dorosłych wynoszącej 20/20. W wieku 3 mis. 20/100, w wieku 12 mies. poziom jak u osób dorosłych. Zdolność do Akomodacji (automatyczne przystosowanie soczewki oka w celu wywołania zogniskowanego obrazu jakiegoś obiektu na wrażliwej na światło powierzchni dna oka) wzrasta pomiędzy 1a3 r.ż. i osiąga poziom dorosłych około 6 miesiąca. Widzenie Perfekcyjne (percepcja danych wzrokowych znajdujących się poza obszarem, na który patrzy jednostka) miesięcznego dziecka jest o wiele mniej obszerne od tego, które występuje u dorosłych, znaczny rozwój następuje w wieku 3 mies. Małe dzieci wykazują tendencje do patrzenia na kolorowe przedmioty. Noworodki odróżniają czerwony od zielonego. W wieku 2 mies. funkcjonują wszystkie receptory barw, w wieku 3 mies. wolą barwę żółtą i czerwoną, od niebieskiej i zielonej. Widzenie Obuoczne (zdolność dwóch oczu do równoczesnego widzenia tych samych aspektów danego obiektu) zaczyna rozwijać się w wieku 3,5 mies. Noworodki patrzą najpierw na wysoko skontrastowane krawędzie, np. tam gdzie styka się białe i czarne, a następnie przesuwają wzrok do tyłu i do przodu po tych kontrastujących krawędziach. W miarę wzrostu dzieci patrzą dłużej na wzorce których elementy są rozmieszczone gęściej. Dzieci wolą obrazy zawierające największą liczbę szczegółów, jaką są zdolne spostrzec na danym poziomie wieku. Aktywność wzrokowa we wczesnym niemowlęctwie odpowiada kalendarzowi biologicznemu, nakazującemu dziecku utrzymanie aktywności komórek mózgowych na wysokim poziomie. Kierowanie uwagi dziecka na najbardziej informacyjne części świata wzrokowego. Twarz zawiera układ elementów, którym dzieci są najbardziej zainteresowane. Niemowlęta nie rozróżniają układu elementów tworzącego twarz od przypadkowego układu tych samych elementów przed wiekiem 3-4 mies. Najbardziej przyciągają uwagę; oczy, następnie oczy i nos, wreszcie oczy, nos, usta. W wieku 5 tygodni patrzą na silnie skontrastowane brzegi twarzy. 2 tygodnie starsze patrzą na wewnętrzne elementy twarzy, szczególnie na oczy. Kiedy dorosły mówi dziecko patrzy się na jego oczy a nie na usta. W wieku 7 mies. potrafią różnicować wyraz szczęścia i zaskoczenia, strachu.

Spostrzeganie obiektów – Obrazy wzrokowe wywołane przez obiekty zmieniają się wraz z odległością, oraz z powodu oświetlenia. Stymulacja proksymalna (energia fizyczna docierająca do receptorów zmysłowych), Cechy dystalne (rzeczywiste cechy danego obiektu – barwa, wielkość). Właściwości dystalne pozostają stałe, stymulacja proksymalna docierająca do danej osoby zmienia się wraz z odległością, oświetleniem i pozycją obiektu. Stałość wielości – (wielkość fizyczna obiektu pozostaje taka sama, nawet wówczas gdy wielkość obrazu rzucanego na oko przez ten obiekt zmienia się), Dzieci poniżej 3 mies. nie występuje stałość wielkości, 5-7 mies. dostrzegają stałość wielkości. Stałość kształtu – (fizyczny kształt obiektu pozostaje taki sam, nawet wówczas, gdy kształt obrazu rzucanego na oko zmienia się), Dzieci w wieku 5-8 tygodni częściej odwracają głowę w obecności znanego kształtu w innym położeniu niż w obecności nowego kształtu. Stałość jasności – (fizyczna jasność obiektu pozostaje taka sama, nawet wówczas, gdy ilość światła którą odbija on od oka zmienia się – z powodu cienia), występuje w wieku 7 tygodni. Stałość barwy – (barwa obiektu pozostaje taka sama nawet wówczas gdy długość fal świetlnych odbijanych od oka zmienia się z powodu zmian oświetlenia), jedynie częściowo dostępna dzieciom 4 mies. Niezmienność – (stałość w stosunkach pomiędzy niektórymi cechami obiektu, niezależna od zmian innych cech), Niemowlęta są zdolne do tworzenia kategorii psychologicznych np. twarz, ptak. Sztywność i odkształcanie przedmiotu – w wieku 3-5 mies. dostrzegają wykorzystując wyłącznie wzrok, różnicę pomiędzy przedmiotem sztywnym giętkim. Niemowlęta potrafią wykorzystać ruch dla uzyskania informacji o cechach przedmiotów oraz dla organizowania swojej percepcji kształtów. Ciągłość przedmiotu – niemowlęta dokładniej spostrzegają układy dynamiczne niż statyczne. Aby były w stanie wywnioskować, że jakiś obiekt częściowo zasłonięty przez inny obiekt jest ciągły i całościowy, muszą widzieć ruch tego obiektu. Głębia i odległość – Paralaksa ruchowa (obiekt bliższy przemieszcza się przez pole widzenia szybciej niż obiekt dalszy, w sytuacji gdy oba obiekty poruszają się ta sama prędkością). Niewielkie ruchy głowy informują dziecko o względnej odległości głębokiej części urwiska wzrokowego. Dostrzegają głębie na wzrokowym urwisku około 2-3 mies. strach przed głębią rozwija się jak zaczynają raczkować. Podczas pierwszego 1,5 roku organizują przestrzeń i znajdujące się w niej obiekty, odnosząc je do własnego ciała. Później pojawia się umiejętność wykorzystywania wskazówek mieszczących się w polu wzrokowym. To osiągniecie rozwojowe pozwala dziecku na stwierdzenie, że obiekty zajmują stałą lokalizację, niezależną od jego pozycji.

Powiązania Intermodalne – Lokalizacje przestrzenną obiektów oceniamy poprzez liczne modalności zmysłowe; wzrok, słuch, dotyk, węch. Związki miedzy modalnościami i maja znaczenie ewolucyjne. Nie są ustalone na zawsze, muszą zostać potwierdzone i wzmocnione przez doświadczenie. Noworodek lokalizuje dźwięk i patrzy na obiekt, który wywołuje dźwięk, ale czyni to z nie wielką dokładnością. Usprawnienie osiągnięć zależy od powtarzającego się doświadczenia i poprawiania błędów. Istnieją wrodzone powiązania pomiędzy modalnościami zmysłowymi.

Rozwój Uwagi – Pozytywna i negatywna UWAGA – odruch orientacyjny (naturalna reakcja na nowy bodziec, która wzmacnia przetwarzanie bodźca i zawiera ukierunkowanie oczu i uszu w celu optymalizacji odbioru stymulacji). Noworodki przejawiają ten odruch, gdy kierują uwagę na poruszające się światła, zmieniające się dźwięki, dźwięki o niskiej częstotliwości. Odruch obronny (Naturalna reakcja na nowy bodziec, której rola polega na ochronie organizmu przed dalszą stymulacją, a która może zawierać ukierunkowanie receptorów stymulacji w inną stronę niż źródło stymulacji oraz różne zmiany fizjologiczne). Niemowlęta zamykają oczy, i podwyższa się rytm serca przy zwiększonej stymulacji fizycznej lub gdy zmienia się ona gwałtownie. Od urodzenia do 3 mies. – zwracają uwagę na wzorce zawierające kontur i ruch, w wieku 3-12 mies. zwracają uwagę na rzeczy, które wydają się im zaskakujące lub niezgodne z tym co już wiedzą.

Uwaga Selektywna – kontrola uwagi – zwiększa się zakres uwagi i zmniejsza się jej podatność na rozproszenie (poniżej 2,5 roku oglądających telewizję, rozpraszają zabawki w pokoju). Adaptacyjność uwagi – zwrócenie uwagi na jakimś zadaniu, nie zajmując się przy tym innymi nieistotnymi rzeczami. Planowość – np. w raz z wiekiem dzieci są bardziej systematyczne i porównują, po kolei wszystkie szczegóły znajdujące się na obrazkach. Umiejętność stosowania odpowiednich strategii uwagi – Np. doświadczony czytelnik zmienia tępo czytania zależnie od poziomu trudności, młody czytelnik czyta w tym samym tępię. Usprawnienie uwagi przez dostarczanie odpowiednich opowiadań, udoskonalające osiągnięcia pamięciowe.

Kategoria : Psychologia Comment (0)